1. Thoái hóa cổ chân là gì?
Thoái hóa cổ chân được xếp vào nhóm bệnh lý thoái hóa xương khá»›p vá»›i triệu chứng đặc trưng là Ä‘au và cứng khá»›p. CÆ¡ chế sinh bệnh xảy ra khi phần phần đệm ở các sụn khá»›p cá»§a vùng cổ chân bị thoái hóa hoặc tổn thương không hồi phục, từ Ä‘ó các khá»›p này không thể tái tạo lại.
Háºu quả là khá»›p cổ chân mất dần các chức năng cÆ¡ bản trong các hoạt động, váºn động bình thưá»ng. Bên cạnh bá» mặt sụn khá»›p bị tổn thương thì thoái hóa cổ chân còn do giảm lượng chất nhầy bôi trÆ¡n gây hiện tượng cứng và Ä‘au khá»›p cổ chân.
Thoái hóa cổ chân còn có những tên gá»i khác như thoái hóa khá»›p mắt cá chân hoặc thoái hóa khá»›p bàn chân. Bệnh có thể xảy ra ở má»i đối tượng và má»i lứa tuổi, nhưng hay gặp ở ngưá»i trên 40 tuổi. Hiện nay, bệnh Ä‘ang có xu hướng trẻ hóa vá»›i tỉ lệ ngưá»i bệnh dưới 30 tuổi chiếm ngày càng tăng.
2. Nguyên nhân gây thoái hóa cổ chân
2.1. Tuổi tác
Tuổi tác cao, quá trình lão hóa là nguyên nhân hàng đầu gây ra hầu hết các bệnh thoái hóa xương khá»›p. Theo quá trình sinh lý bình thưá»ng, các tế bào sụn khá»›p sẽ hư dần theo thá»i gian, quá trình thoái hóa khá»›p diá»…n ra từ từ và không thể tái tạo, hồi phục được. Ngoài ra, các thành phần cấu thành sụn khá»›p như các sợi collagen, mucopolysaccharide sẽ bị há»§y hoại dần dần, làm trầm trá»ng hÆ¡n tình trạng bệnh cÅ©ng như làm khả năng chữa thoái hóa cổ chân trở nên khó khăn hÆ¡n.
2.2. Váºn động quá sức
Các hoạt động quá sức hoặc quá mạnh bạo cÅ©ng có thể gây thoái hóa khá»›p cổ chân. Äặc biệt là ở những bệnh nhân chÆ¡i thể thao sai tư thế, sai kỹ thuáºt trong thá»i gian dài.
Váºn động quá sức làm tổn thương các bá»™ pháºn cấu thành khá»›p cổ chân như cÆ¡, các dây chằng, sụn khá»›p... lâu dần sẽ dẫn đến thoái hóa khá»›p cổ chân.
2.3. Các hoạt động hàng ngày
Má»™t số thói quen trong các hoạt động hằng ngày ảnh hưởng đến khá»›p cổ chân như công việc Ä‘òi há»i bệnh nhân phải di chuyển liên tục hoặc những phụ nữ mang giày cao gót hàng ngày... Các hoạt động này tưởng như vô hại nhưng việc lặp Ä‘i lặp lại liên tục có thể là nguyên nhân làm khá»›p cổ chân bị thoái hóa.
2.4. Biến chứng cá»§a các bệnh xương khá»›p
Bệnh thoái hóa khá»›p cổ chân có thể là biến chứng cá»§a má»™t số bệnh cÆ¡ xương khá»›p nếu không được Ä‘iá»u trị kịp thá»i. Các bệnh xương khá»›p có thể dẫn đến thoái hóa cổ chân là gout, viêm khá»›p dạng thấp...
3. Dấu hiệu thoái hóa khá»›p cổ chân là gì?
Tương tá»± các bệnh lý thoái hóa ở các vị trí khác như thoái hóa khá»›p gối, thoái hóa cá»™t sống cổ hoặc cá»™t sống lưng... Thoái hóa khá»›p cổ chân cÅ©ng có những triệu chứng tương tá»± như sau:
Cảm giác Ä‘au nhức ở vùng cổ chân. Tính chất Ä‘au là Ä‘au không liên tục, Ä‘au tăng khi hoạt động cổ chân lâu, giảm Ä‘au khi nghỉ ngÆ¡i.
Cứng khá»›p cổ chân, xoay trở, váºn động khó khăn hÆ¡n.
Nếu không được Ä‘iá»u trị kịp thá»i thì lâu dần có thể thấy hình ảnh biến dạng khá»›p.
Sưng đỠở khá»›p cổ chân.
Khi cổ chân hoạt động phát ra những âm thanh như tiếng lục khục khá»›p.
Mức độ nghiêm trá»ng và khả năng chữa thoái hóa cố chân phụ thuá»™c vào mức độ tổn thương, thoái hóa cá»§a sụn khá»›p.
Do Ä‘ó, khi vừa phát hiện các dấu hiệu bất thưá»ng ở vùng cổ chân thì bệnh nhân cần nhanh chóng đến các cÆ¡ sở y tế để có chẩn Ä‘oán và Ä‘iá»u trị chính xác nhất, tránh để biến chứng nặng ná», làm tiên lượng phục hồi khó khăn hÆ¡n.
4. Xoa bóp bấm huyệt chữa thoái hóa cổ chân như thế nào?

g
Có nhiá»u phương pháp chữa thoái hóa cổ chân khác nhau từ y há»c hiện đại (dùng thuốc hoặc phẫu thuáºt) cho đến y há»c cổ truyá»n (xoa bóp bấm huyệt, váºt lý trị liệu...) mang lại hiệu quả khác nhau. Trong Ä‘ó có phương pháp xoa bóp bấm huyệt chữa thoái hóa cổ chân. Các bước thá»±c hiện xoa bóp bấm huyệt chữa thoái hóa cổ chân bao gồm:
Bước 1: Chuẩn bị tư thế cho bệnh nhân
Ngưá»i bệnh nằm ngá»a, chân Ä‘au co lên trong tư thế thoải mái.
Bước 2: Xoa bóp quanh vùng cổ chân
Ngưá»i thá»±c hiện dùng các ngón tay xoa liên tục theo hình tròn nhá» lên vùng hõm trước cổ chân, mắt cá trong và mắt cá ngoài. Äể lưu thông khí huyết thì nên xoa mức độ từ nhẹ đến mạnh dần và xoa bóp từ trên xuống dưới.
Bước 3: Bấm huyệt
Khi xoa bóp nên kết hợp bấm huyệt các vị trí như:
-
Huyệt giải khê (lấy ở trên nếp gấp trước khá»›p cổ chân, ở chá»— lõm giữa hai gân cÆ¡, ngưá»i bệnh co bàn chân lên thì huyệt rõ hÆ¡n)
-
Huyệt Côn lôn (vị trí ở chá»— lõm giữa Ä‘iểm cao nhất cá»§a mắt cá ngoài và bá» sau gân gót)
-
Huyệt Thái khê (nằm ở vị trí lõm giữa Ä‘iểm cao nhất cá»§a mắt cá trong và bá» sau cá»§a gân gót).
-
Nên bấm huyệt má»—i vị trí trong khoảng thá»i gian 1 phút.
Bước 4: Xác định Ä‘iểm Ä‘au nhất cá»§a bệnh nhân
Ngưá»i thá»±c hiện dùng ngón tay cái xoa bóp theo mức độ nhẹ đến mạnh dần và đồng thá»i cho bệnh nhân cỠđộng nhẹ nhàng cổ chân.
5. Bài táºp váºn động chữa thoái hóa cổ chân
Bên cạnh xoa bóp bấm huyệt chữa thoái hóa cổ chân thì bác sÄ© nên hướng dẫn má»™t số bài táºp váºn động khá»›p để quá trình Ä‘iá»u trị mang lại hiệu quả cao hÆ¡n.
-
Quay cổ chân: Ngưá»i bệnh nằm ngá»a, ngưá»i thá»±c hiện má»™t tay giữ gót chân, tay còn lại giữ các ngón chân và quay cổ chân ngưá»i bệnh khoảng 2 - 3 lần. Tiếp đến đẩy bàn chân vào cẳng chân để bàn chân co tối Ä‘a, sau Ä‘ó cho bệnh nhân duá»—i tối Ä‘a.
-
Lắc cổ chân: Ngưá»i thá»±c hiện đứng phía dưới, hai tay ôm cổ chân bệnh nhân. Dùng gốc bàn tay lắc cổ chân ngưá»i bệnh vào trong, ra ngoài 2 - 3 lần.
-
Kéo giãn cổ chân: Ngưá»i thá»±c hiện má»™t tay giữ gót chân, tay kia giữ bàn chân. Cùng má»™t lúc kéo hai tay vá» phía dưới để cổ chân dãn ra, má»—i bên thá»±c hiện vài lần.
6. Phòng ngừa thoái hóa cổ chân
Äể hạn chế làm khá»›p cổ chân bị thoái hóa, chúng ta nên áp dụng má»™t số biện pháp sau Ä‘ây:
-
Hạn chế các hoạt động quá sức, quá mạnh và tránh những va chạm, chấn thương không Ä‘áng có.
-
Thưá»ng xuyên táºp luyện thể dục thể thao phù hợp sức khá»e, Ä‘á»u đặn.
-
Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, tốt cho cÆ¡ xương khá»›p cÅ©ng như chế độ nghỉ ngÆ¡i hợp lý.
-
Thoái hóa cổ chân là bệnh lý thoái hóa cÆ¡ xương khá»›p ngày càng trở nên phổ biến. Tuy rằng có nhiá»u phương pháp Ä‘iá»u trị khác nhau nhưng xoa bóp bấm huyệt là phương pháp Ä‘ang được nhiá»u ngưá»i lá»±a chá»n.